– K.H. Beithie
Thâtihpha riahpaw Rev. R.A. Lorrain zawzi ta tahmâ cha Marasawzy pi zohna liata châ khao leipa ta khaihna ry liata huhieh kawpa ta charei thei pi ta, byhnâ chi nano nanopazy cha Vahpi hawhta Marapa râh liata a vaw loh ha hra, Marapazy eima nohlao dâh cha i! Hlâno Mahnô-mahpawzy ta ama nie pha leipa nata do pha leipazy khodâh hawhta niedoh thei pi ta, amâ busai pha leipazy abusaipa ta, ama pachâ-pady pha leipa O nata Lyu phapazy liata eima pahrâ khai thlâh ha bao he! Mahnô-mahpawzy ta amâ phana rakhapa liata peirâh ama pachâ-padypa hlâta pha via syulyu sala pangiasa â chhih tah t’u? He zydua he thâtihpha ta â chakaihpa byhnâ châ ta, alyna châh a pahno leipa ama y pathlei vâ tlyma?
Chhâzaw râh atloh leipa khizaw liana heta hmo no-âhpa hluhpi y ta, cha hawhpa hry liata miakha, no-âh â chhih dâh anano patlua kawpa cha- chyhsa hluhpi ta byhnâ khochhihpa ama raokhei tyhpa nata ama raokhei haipa he a châ. Eima pahrâna alei he chhiesapa a châ vâta, khizaw liata hmo ypa zydua he cha khatluta aphapa hmah châ hrasala chhiena â chakaih leipa rai vaw y vei. Pamosa n’awpa ta Electric, Gas, Meithei etc he a hmâ n’awpa dâh dopa ta ahmâh thaipazy châta byhnâ sôhpa a tlôkhei nota hmâ pasi tlamawpa a châ khiata deikua cha chhiena rarôh-ypa nata chichhih chaipa atlôkhei theipa ama châ pyly. A yzie cha byhnâ he kho â chhih kaw hrasala, chyhsa ta a hmâ pasi tlai khiah cha thlaita a raokhei thei tahna a châ.
Marapazy pi he (ngiapâtuhpa sai eima châ vâta) thlahpa lâ Izarei sawzy châ pi ta, chavâta Bible bie a tlychakapa ta eima biepipa pathlâ-pazi achhuah ei sih la a pha nahta ei pangiasa. Zeremiah 6:16 liata, “Abeipa chata hetana heta a tah: Lâpizy liata aduah u la, moh teh u, lâpi phapa yna lâpi hlôpazy cha hiahri teh u; cha lia chata sie u la, nama thlahpa châta pahâna nama hmô aw. Âmo deikua chata, cha liana chata sie aw ma pi tah ei ta”, tahpa bie eima hmô. Biesozy 14:12 liata, ’’Chyhsa pachâ ta lâpi dopa hawhta alâpa, a chhâna cha thina lâpi a châ tlôhpa a y”, tahpa bie eima hmô hra.
Khazohpa ta Izarei sawzy cha khokhei patlua kaw ta, lâpi mohmaih a chhih chakhyh thlâh leipa ta, lâpi phapa yna lâpi hlôpazy deita achhih awpa ta biesakâ vaw ei ta, ama siena liata thlao amâ chhih thei n’awpa ta. Châhrasala, Izarei sawzy deikua chata khoh leipa ei ta, ama khopa nata pha ama tahpa lâpizy cha tlao achhih ei ta, lâpi hlôpa achhih khoh leipa ta amâ khodâh hawh saita ama sie vâta Izarei saw nahzy cha khizaw liata rairuna nata chhiena atyh hluh chaipa chi nata pho ama châ tahpa khâ ama reih tyh, ngiachhie amâ chhih ngâsâ.
Chyhsapa pathipalôh he lâpi chi hluhpi atyhpakhyna châ ta, pathipalôh ta pha a tahpa lâpi cha pôhpa ta â chhi tyh. Pathipalôh heih hra cha hmo zydua hlâta dô thaipa nata pasichhih ngaitapa a châ vâta pahnothai a ru ngâsâ bao! (Zeremiah 17:9). He vâna heta Biehrai ta cha, “Na pathipalôh cha pakhâta ta liahsa vaih teh, hrona vaw puana châ tlôh ta (Biesozy 4:23)”, tahpa ta zikyu maniah â râ ngâkawpa a châ. A pathipalôh vaih pha leipa, a khona lâ maih a sie chakhyh thlâh hapa cha a po a suna daihti tlô aw ta, chhiena liahsa a chapaw ha tawhta cha khatlu hmah a ngiapachhi hrasala phahnai khao aw vei.
Thâtihpha zawzi ta eima râh liata byhnâ hluhpi vahpi hawhta a lo ngâhai nona heta lâpi chi hluhpi eima hmiakô liata a vaw tyhpakhy ta, lâpi thokha cha keimo mopakha nata chhôhkhazy dei châ leipa ta eima chi nata pho, ti nata râh châ chhaota lâpi phapa nata khochhihpa a châ nota lâpi thokha deikua cha lâpi pha leipa nata chichhihpa, a zyh zyhta raokeina nata a chhâna lâta thina a châpa a châ. Lâpi pha leipa nata chichhihpa achhihpazy cha ‘Lâ chavei a tly’ ama tahpazy châ ei ta, cha hawhpa chyhsazy chaâmo dei châ leipa ei ta, ama pathlazy taihta ama raokhei tyh.
Ei nietluana rai nahta khâchâ â zaokhi hapa vâta Marapa râh chahryhpa ta khito tly paki khairô na ta, nohlao ei tah kaw. Khitlyna liata mokhaoh ta ei hmôpazy syhpahmaoh khai na ta, Marapa chhâ a vaw y awpazy ei sai chhielie nota ei palôh liata hla a vaw lâpa cha, ‘A pawngianazy pawh hmâ leipa ta a lo dâhdei aw ma? Mara râh ngiachhiechhih’ tahpa he a châ thlâh ha cha maw! Mara zawpi ei hmôna dâh palô-palai leipa ta reih thlâh ha tua sa – kudaona lâthlôh eimâ chhih pathao hapa ta ei hmô; thokha vâro tlai achhih hapa y ei ta, thokha achhih pathao ha ei ta, thokha achhih pathao awpa ta amâ pachie hapa ama y hra!
Khazohpa ta sawkhâ nata biehneituhpazy hmâpa ta byhnâ thata maniah pie ta, hmahsiena rai chi nano nanopa thota khahlâta eima pahno beih leipa nata tao beih leipa Job Card, NLUP zy taihta eima dao he zaw. Marapa sawzy keimo ta bâlia a cha-aopa ta lyna khih pavâna su lâ eima ngai thei n’awpa ta Vâ Kahtlâpi hawhta byhnâ a vaw suahpa eimâ raokhei pathao thlâh hapa he cha byhnâ pietuhpa chhao a ngiapachhi kaw sala ei pangiasa cha maw!
Niebaw tluana ipa nata tlyuhpa eima hnei thei n’awpa nata sasyh ativypa ta ahy vângia leita khih eima sa thei n’awpa, eima hneirôh thei n’awpa ta sawhkhâ ta hmo phapa a pachhuahpanohpazy cha chyhsa hluhpi ta ama raokhei pathao thlâh ha he zaw, a pei rimâ cha! Hriapapua awpa rai achhuah khao leipa ta, sawhkhâ baona liata a pahnieh thlâh hapa, ku raihria zakheipa, thathipa nozana châh pahno leipa ama pôh via ngâkaw. NLUP chôchâh ta ei khiekhâ nota vaih miakha liata cha paw nahzy ochahrih liata amâ pahmaoh chheih thlâh hapa hmô na ta. Khâpa ma amâ hmaohna chhâpa a châ vâ tly i? tahpa ta vawh na ta. Ama yna ei kei tlôpa cha ama hmia chhao kha v’ei na, Buara liahsa phaw hapa ta Tôkâ amâ vaw khaih ngâkaw cha maw! Maraapa râh liana heta chyhsa ngâchhihpa, tiamapa nata sasyh ativy achhuahpa ta a hriapasapa reikhi dâhdei ama ypa ta ei hmô.
Thyutlia hry liata chhao nô nata paw, chhôhkha sanawhzy taohria chiehpa angiapâpa ta a khotlâh kawpa ama hluh kaw. Achiepa a nie thlâh hapa â daih tah leipa ta nohchareih Pocket Money, Top Up, Pack a tah ngâthlâh hrapa hra ama pôh via ngâkaw chuh. Tlaikaopa pakha ta, “Sawcha-paw B.A vao hawhta chyh ngâthâh abyuhpa hlâta la ei Cha-aw kô sâkha he ei khoh via syulyu”, a tahpa kha eina patheisa. Pazu tâbalâpa hawhta nohchhô lâ amô, azo lâ â hra atahpa thyutliazy heta cha khati hmahta chi nata pho pabohsa leip’aw ei ta, a paraotuhpa deita tlao ama châ aw. Eima râh heta hmahsiena byhnâ raokhei pathao ha ta, kudaona lâthlôh â chhih pathao haw.
Kudaopa châ thlâh hana chôta chyhsa rônahpa nata hmotaotheipa a châpa na hmô tlâ rai ma? Hmô tlâ’va chi. Kudaopa cha naw, a chi nata pho cha rei lei, a chhôhkha nata ano sasyh tlai chhao a pabohsa thei vei. Chi nata pho kyh eima pachâ hmeiseih khiatala keimo mopakha nata chhôhkha eimâ tivy tua awpa a byuh. Chatita la eima riahpha aw ta, eima thatlô aw ta, biedopa reih ngâh aw pi ta, hmopha leipa eimâ dyuh ngâh aw. Kudao thlâhna chôta la khatlu hmahta ti nata râh kyhpachâna reih ngâ hr’ei sih la, Zabi pawtho pakiasapa hawh dei châ ta, thokha chhochhi la ama pahnei hmahta pachhi aw ma pi. Duasu, pizie nata chhichâna ta â chu khao lei vâta kudaopazy ngiachhie amâ chhih kaw nota thathina vâta kudaopazy deikua cha mohnao achhih ei ta, ahao amâ chhih kaw.
Chavâta, pasaipha laihna Mara râh liata apahrâpa thyutlia khochhih kawpa zydua saih u, apachâ pasia tua ei suh u. Eima thaina sona, thatlôna nata theina zydua hmâpa ta eima hmiahaopa thathina he arâsai ei sih la, nawhtaw khoh lei pachhipa ta, sasyh ativy ta, keimo kuphei tlaita aduah thei awpa ta keih chakâ pathao ei sih la, lâpi phapa nata hlôpa Ativyna nata hneirôna lâpi achhih pathao tua ei suh u. Eima chi nata pho pabohsa ta, eima râh pawpi hawhta papawsa awpa ta nâma nata keima he eima peimawh tua chai.
Recent Comments